Tuesday, October 7, 2008

(KİTAP TANITIMI) Nevra Kırbaşoğlu- Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları


Ekonomik tetikçiler, yerküre üzerindeki ülkeleri trilyonlarca dolar dolandıran yüksek ücretli profesyonellerdir. Dünya Bankası, ABD, Uluslararası Kalkınma Ajansı ve diğer yabancı “yardım” kuruluşları, büyük şirketlerin kasalarına ve gezegenimizin doğal kaynaklarını kontrol eden birkaç varlıklı ailenin ceplerine para aktarırlar. Kullandıkları araçlar arasında sahte finansal raporlar, hileli seçimler, rüşvet, zorbalık, seks ve cinayet bulunmaktadır. Oynadıkları oyun imparatorluklar kadar eski olmasına rağmen, günümüzdeki küreselleşme sürecinde yeni ve korkutucu bir boyuta ulaşmıştır.
Nereden mi biliyorum; ben de bir EKONOMİK TETİKÇİYİM…
JOHN PERKİNS

Perkins, John. Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları. Çev: Murat Kayı. April Yayıncılık 340 sayfa.

ABD’de yayınevlerinin yayınlamaktan korktuğu, gündemi sarsacak, tüyler ürperten gerçeklere yer veren ve dört bölümden oluşan bu kitap okuyucuya, John Perkins’in hayatını, hayat görüşünü ve ardından bir EKONOMİK TETİKÇİ olarak çalışmaya nasıl başladığını, bununla birlikte nelerle karşılaştığını anlatıyor.

Bir anı kitabı olarak görünen kitapta bugün dünyada olup bitenleri anlamamızı, bildiğimizi sandığımız şeylerin aslında bildiğimiz gibi olmadığını görmemizi sağlayacak ipuçları bulunuyor.

Kitabın birinci bölümünde Perkins’in çocukluk yılları ve kolej hayatı, Boston Üniversitesi İş İdaresi bölümüne girişi, NSA tarafından ideal bir ekonomik tetikçi olarak belirlenişi, ABD için büyük şirketlerle çalışmaya başlaması ve bu süreçte yavaş yavaş geçirdiği dönüşüm anlatılıyor.

İkinci bölümde, Ekonomik Tetikçi’lerin nasıl çalıştığına, ABD ve büyük şirketlerin kalkınma adı altında ülkeleri nasıl dolandırdığına, onların doğal kaynaklarını nasıl sömürdüklerine ilişkin bilgiler bulunuyor. Söz konusu sömürünün uygulandığı ülke ve bölgelere, Amazon, Himalayalar, Ekvador, Panama, Kolombiya, İran ve (hepimizin bildiği gibi) Irak örnek veriliyor. Bu ülkelerin kaynaklarının sömürüsünde NSA, OPEC, MAIN gibi çok uluslu dev şirketlerin yanında kendi generalleri ve yöneticilerinin de varlığına dikkat çekiliyor.

Üçüncü bölümde ise Perkins, Ekonomik Tetikçi olarak ne gibi işler “başardığını”, söz konusu ülkelerin kalkınma adına nasıl borçlandırıldığını, işgal ve sömürülerin büyük şirketler tarafından nasıl kararlaştırıldığını, hatta bu ülkelerdeki seçimlerin, başkanların ölümünün dahi bu şirketler tarafından nasıl planlandığını bizzat kendi yaşadıkları aracılığıyla anlatıyor. Perkins ayrıca bu acımasız çarkın bir dişlisiyken vicdanıyla nasıl bir hesaplaşmaya girdiğini ve bu sömürü düzeninin işleyişini gözler önüne sermeye karar verişini de aktarıyor.

Her ne kadar verilen bilgilerden bazıları geçmişte kalan olaylara aitse de okuyucu kitabı okuduğunda düzeni işleten sistemin hala yürürlükte olduğunu görecek. Kitaptakileri okuduktan sonra her zaman dinlediğiniz radyo programına, izlediğiniz haberlere eskisi gibi bakamayacaksınız. Gazetelerimizin, dergilerimizin, yayınevlerimizin büyük çoğunluğunun mülkiyetinin ve idaresinin uluslararası şirketlerin elinde olduğunu, medyanın ise şirketokrasinin bir parçasını oluşturduğunu bir kez daha idrak edeceksiniz.

Nike’in sembolünün, Mc Donalds’ın logosundaki kemer şeklinin, Coca Cola’nın logosunun, kendilerini “dünyadaki yoksulları çevreye yararlı bir şekilde giydirip, karınlarını doyurmak” gibi ulvi (!) amaçlar ardına gizleyen şirketlerin sembolleri haline gelmekte olduğunu bu kitap sayesinde daha net olarak görebileceksiniz.

John Perkins, kendimizi, çocuklarımızı; düşünmek, alışkanlıklarımızı sorgulamak ve eylemde bulunmak cesaretini gösterebilmekte etken kılmak için yaklaşımımızda bir devrime ihtiyacımız olduğunu dile getiriyor. Bu kitap bize yaşamımızı etkileyecek eylemlerde bulunmamız, kararlar almamız için gereken cesareti verecek. Diğer taraftan Ekonomik Tetikçinin İtirafları daha iyi bir dünya yaratmak için sahip olduğumuz şaşırtıcı fırsatları da sıralıyor. Ancak kitap, bir tür rehber değil daha çok bir itirafname niteliğinde. Bu itiraftan herkes kendi payına bir reçete oluşturabilir.

Perkins kitabında bize kısa bir reçete de veriyor. Benzin harcamalarımızı azaltmamızı, canımız alışverişe çıkmak istediğinde onun yerine kitap okumamızı, evimizi, arabamızı, gardırobumuzu küçültmemizi, “serbest” ticaret anlaşmalarını ve küçük imalathanelerde çaresiz insanları sömüren veya çevreyi talan eden şirketleri protesto etmemizi öneriyor…

Şimdi zaman bizim zamanımızdır. Şimdi her birimizin savaş hattına çıkıp önemli sorular sorma, cevaplarımız için kendi içimize bakma ve artık bir şeyler yapma zamanıdır. Unutmayalım ki, bizi ve dünyamızı bugüne ve bu hale getiren aslında bugüne kadar yapmış olduğumuz seçimlerdir.

Bu kitabı okursanız petrol sahibi ülkelerdeki darbeleri, 1950 İranını ve Irak operasyonunu çok daha iyi anlayacaksınız. Sonuç olarak bir itirafçının ağzından tüm dünyanın karsı karsıya olduğu tehlikeli gerçekleri “BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI”nda bulabilirsiniz.


doğudan, sayı 6 (Temmuz-Ağustos 2008)

No comments: