Özet
Türkiye’deki sağ siyasetin Doğu’ya bakışını analiz ederken Soğuk Savaş dönemini ve Özal sonrası yılları birbirinden ayırmak yerinde bir dönemselleştirme olacaktır. 1940’lardan 1980’lere kadar devam eden Soğuk Savaş yıllarında kendisini güçlü olandan, yani “Hür Dünya”dan yana konumlayan pragmatist eğilimli, muhafazakar popülist Merkez Sağ gelenek daha milliyetçi ve İslamcı söylemleri domine etmiş, onları silikleştirmiştir. Oryantalist milliyetçi söylemi benimseyen Türk sağı, kendini “1. Ligin şahsiyetli milletleri” arasında tahayyül etmiş, Doğulu ülkeleri yapaylık ve tarihsizlikle niteleyip hor görmüştür. Öte yandan “Hür Dünya”nın komünizme karşı savaşını Kitap Ehli’nin savaşı olarak görerek kendini Batı’ya yaklaştırmakta bir beis görmemiştir. 1980’li yıllar ise milliyetçiliğin ve İslamcılığın Merkez Sağın yörüngesinden çıkmalarını beraberinde getirmiştir. Ancak bu farklılaşma, kısa süren bir ümmetçi-radikal İslamcı tecrübe haricinde, Türk Sağının genel olarak sahip olduğu emperyal, oryantalist, Osmanlıcı söylemlerden bir kopuşu beraberinde getirememiş ve son dönemlerde bir stratejizme kendini teslim etmiştir.
حينما نحلل نظرة السياسة اليمينية التركية إلى الشرق، لابد من تناول كل من فترة الحرب الباردة وما بعد عهد أوزال على حدة. وفي سنوات الحرب الباردة التي استمرت من أربعينات إلى الثمانينات، اتخذ اليمين الوسط المحافظ ذو الميول البراغماتية موقفا داعما للعالم الحر وقلل من تأثير الخطابات القومية والإسلامية، واليمين التركي الذي تبنى الخطاب القومي الشرقي تخيل نفسه بين "الأقوام ذات الشخصية للدوري الأول " ووصف الدول الشرقية بأن تكون صنيعة وعديمة التاريخ واحتقرها ولكنه من الناحية الأخرى لم ير بأسا في الاقتراب من الغرب مع وصف حرب العالم الحر ضد الشيوعية بأنها حرب أهل الكتاب. وأما في الثمانينات، فخرجت التيارات القومية والإسلامية من محور اليمين الوسط، ولكن هذا الخلاف لم يأت بانقطاع اليمين التركي عن الخطابات العثماينة والشرقية الأمبريالية وإنما أتى بتجربة إسلامية راديكالية دامت لفترة قصيرة وسلم نفسه مؤخرا لسياسة مراعاة الاستراتيجية
The Stance of Turkish Right-Wing Movements towards the East
The analysis of Turkish right-wing political movements’ attitude towards the East necessitates demarcating the Cold War years from the post-Özal period. In the Cold War period (1940-1980) the pragmatic conservative-populist center-right movement allied itself with the “Free World”, dominating and subduing more nationalist and Islamist tendencies. The Turkish Right, adopting an orientalist–nationalist discourse, made pretensions to being one of “first-class nations” and disdained Eastern countries, viewing them as artificial states with no roots in history. The Turkish Right had no problem in building close relations with the West, as it interpreted the struggle of the “Free World” against communism as a righteous struggle of “Peoples of the Books” (i.e. Christians and Jews). In the 1980s nationalism and Islamism separated from the center-right mainstream. However, despite this divergence from the center right, the nationalist and Islamist tendencies have not abandoned the imperial, orientalist, pro-Ottoman discourse of the Turkish Right (except for a brief radical Islamist interlude of striving for uniting the Umma). All this has recently been taken over by a strategist policy towards the East.
Türkiye’deki sağ siyasetin Doğu’ya bakışını analiz ederken Soğuk Savaş dönemini ve Özal sonrası yılları birbirinden ayırmak yerinde bir dönemselleştirme olacaktır. 1940’lardan 1980’lere kadar devam eden Soğuk Savaş yıllarında kendisini güçlü olandan, yani “Hür Dünya”dan yana konumlayan pragmatist eğilimli, muhafazakar popülist Merkez Sağ gelenek daha milliyetçi ve İslamcı söylemleri domine etmiş, onları silikleştirmiştir. Oryantalist milliyetçi söylemi benimseyen Türk sağı, kendini “1. Ligin şahsiyetli milletleri” arasında tahayyül etmiş, Doğulu ülkeleri yapaylık ve tarihsizlikle niteleyip hor görmüştür. Öte yandan “Hür Dünya”nın komünizme karşı savaşını Kitap Ehli’nin savaşı olarak görerek kendini Batı’ya yaklaştırmakta bir beis görmemiştir. 1980’li yıllar ise milliyetçiliğin ve İslamcılığın Merkez Sağın yörüngesinden çıkmalarını beraberinde getirmiştir. Ancak bu farklılaşma, kısa süren bir ümmetçi-radikal İslamcı tecrübe haricinde, Türk Sağının genel olarak sahip olduğu emperyal, oryantalist, Osmanlıcı söylemlerden bir kopuşu beraberinde getirememiş ve son dönemlerde bir stratejizme kendini teslim etmiştir.
حينما نحلل نظرة السياسة اليمينية التركية إلى الشرق، لابد من تناول كل من فترة الحرب الباردة وما بعد عهد أوزال على حدة. وفي سنوات الحرب الباردة التي استمرت من أربعينات إلى الثمانينات، اتخذ اليمين الوسط المحافظ ذو الميول البراغماتية موقفا داعما للعالم الحر وقلل من تأثير الخطابات القومية والإسلامية، واليمين التركي الذي تبنى الخطاب القومي الشرقي تخيل نفسه بين "الأقوام ذات الشخصية للدوري الأول " ووصف الدول الشرقية بأن تكون صنيعة وعديمة التاريخ واحتقرها ولكنه من الناحية الأخرى لم ير بأسا في الاقتراب من الغرب مع وصف حرب العالم الحر ضد الشيوعية بأنها حرب أهل الكتاب. وأما في الثمانينات، فخرجت التيارات القومية والإسلامية من محور اليمين الوسط، ولكن هذا الخلاف لم يأت بانقطاع اليمين التركي عن الخطابات العثماينة والشرقية الأمبريالية وإنما أتى بتجربة إسلامية راديكالية دامت لفترة قصيرة وسلم نفسه مؤخرا لسياسة مراعاة الاستراتيجية
The Stance of Turkish Right-Wing Movements towards the East
The analysis of Turkish right-wing political movements’ attitude towards the East necessitates demarcating the Cold War years from the post-Özal period. In the Cold War period (1940-1980) the pragmatic conservative-populist center-right movement allied itself with the “Free World”, dominating and subduing more nationalist and Islamist tendencies. The Turkish Right, adopting an orientalist–nationalist discourse, made pretensions to being one of “first-class nations” and disdained Eastern countries, viewing them as artificial states with no roots in history. The Turkish Right had no problem in building close relations with the West, as it interpreted the struggle of the “Free World” against communism as a righteous struggle of “Peoples of the Books” (i.e. Christians and Jews). In the 1980s nationalism and Islamism separated from the center-right mainstream. However, despite this divergence from the center right, the nationalist and Islamist tendencies have not abandoned the imperial, orientalist, pro-Ottoman discourse of the Turkish Right (except for a brief radical Islamist interlude of striving for uniting the Umma). All this has recently been taken over by a strategist policy towards the East.
doğudan, Eylül-Ekim 2007, Yıl 1, Sayı 1
No comments:
Post a Comment